Van een gemeenschappelijke moestuin wordt soms veel verwacht: dat heel de buurt meedoet, dat er mensen van verschillende culturele en socio-economische achtergronden op af komen, dat mensen er vrienden maken en een hechte groep vormen die vredig samen beslissingen neemt.
Aan de hand van verhalen en getuigenissen nuanceert Van den Bossche dat beeld. Ze ging nader in op de menselijke relaties en het sociale weefsel, in de tuin en met de omgeving. Ze ging hiervoor in gesprek met vier Belgische organisaties: Velt, Le Début des Haricots, het Collectief ipé en le Réseau des Consommateurs Responsables (RCR). Zij hebben jarenlange ervaring met het begeleiden van groepen in collectieve moestuinen. Zij helpen burgergroepen met de opstart en de opvolging van de moestuinen, in de verschillende gewesten van België.
In groep groenten kweken, getuigt van zin in sociaal engagement. Maar soms wordt een collectieve moestuin voorgesteld als de mirakeloplossing om sociale cohesie te creëren. Is dat wel zo?
Over de buurt
“Je moet aanvaarden dat de moestuin zijn eigen leven leidt en beantwoordt aan de noden van zijn wijk” zegt Anissa Ouertani (RCR). “Ik heb de indruk dat een moestuin een wijk verbindt wanneer hij bijvoorbeeld ook kan worden gebruikt om een groot feest te organiseren.”
Over diversiteit
“De deelnemers zeiden: “In de moestuin ben ik geen racist, maar daarbuiten …”. Ergens brengt de tuin dus uitwisselingen tot stand die er elders niet komen” vertelt Sophie Dawance
(Collectif ipé).
“Over het algemeen stellen we vast dat de socioculturele mix niet zo evident is. Het gaat nochtans om ontmoetingsplaatsen die openstaan voor iedereen” zegt Aline Dehasse (Le Début des Haricots).
Over groepsvorming
Het loont om aandacht te schenken aan groepsvorming van bij het begin want al heel snel wordt het leiderschap in de groep op de proef gesteld. Wanneer sommige mensen in een groep macht naar zich toe trekken, ontstaan er spanningen. Die kan je aanwenden om een groep in beweging te zetten en te doen evolueren.
Uit de interviews komt duidelijk naar voor dat begeleiding bij de groepsvorming, en participatie van de buurt zelf doorslaggevend zijn voor het slagen van een collectieve moestuin.
In de publicatie, die je vanaf vandaag gratis kan downloaden op de website van Vicinia, worden uit de ervaringen ook zeven aanbevelingen gedistilleerd voor wie met een gemeenschappelijke moestuin de sociale cohesie wil versterken.
Vicinia is een kennisplatform voor buurten. Met de Vicinia Atlas, de Buurtlens en de kortlopende experimenten van Vicinia Labs gaan we op zoek naar wat buurten sterker maakt. Als vzw kan Vicinia rekenen op de actieve steun van BNP Paribas Fortis, bpost, Koning Boudewijnstichting, Matexi en Partena Promeris.
